Η παραφροσύνη των καλλιτεχνών.
Μια αναζήτηση. Διαβάζοντας τις βιογραφίες μουσικών,
ηθοποιών, ποιητών, ζωγράφων και χορευτών παρατηρεί κανείς ότι οι μουσικοί, οι
ζωγράφοι, οι ποιητές έχουν κάτι κοινό που δεν το έχουν οι ηθοποιοί κι οι
χορευτές. Ανάμεσα στις ιδιοφυΐες της μουσικής, της ζωγραφικής και της ποίησης υπήρξαν
αρκετοί που παραφρόνησαν, με την κλινική έννοια του όρου, στη διάρκεια της
καριέρας τους ή ήταν ήδη παράφρονες όταν ξεκίνησαν να κατασταλάζουν σε μία συγκεκριμένη
από τις 7 τέχνες. Σκεφτείτε τον Βαν Γκονγκ, τον Σιντ Μπάρετ κ.α. Αντίθετα,
γνωστοί ηθοποιοί ή χορευτές οι οποίοι παραφρόνησαν δεν υπάρχουν. Η πρώτη ύλη,
δηλαδή οι άνθρωποι, αυτών των δύο μορφών τέχνης δεν έχει να επιδείξει κανένα
παράφρονα. Όλοι οι καλλιτέχνες οι οποίοι παραφρόνησαν δεν ήταν ηθοποιοί ή
χορευτές.
Ίσως να φταιει αυτή ακριβώς η πρώτη ύλη. Ο ηθοποιός κι ο
χορευτής έχει μόνο ένα εργαλείο στα χέρια του, το σώμα του και μέσα από αυτό
περνούν όλες οι ιδέες του, όλα τα συναισθήματα κι όλες εκείνες οι υποσυνείδητες
φωνές που ουρλιάζουν σε ακραίες καταστάσεις όπως ο θυμός κι ο έρωτας. Παίζει
ρόλο βέβαια και το σκηνικό και τόσα άλλα πράγματα. Όμως μία χλαμύδα μόνη της,
είναι ένα ρούχο, ενώ μία χλαμύδα στο κατάλληλο σώμα, μπορεί να είναι ο Ετεοκλής.
Αντίθετα η πρώτη ύλη του μουσικού είναι η κιθάρα, του
ζωγράφου το πινέλο, του ποιητή το χαρτομόλυβο. Μέσα απ' τ' άψυχα πρέπει να περάσει μία
ολόκληρη ζωή, καθώς το επόμενο τραγούδι κουβαλάει κάτι από το προηγούμενο.
Πόσο όμως το μολύβι μπορεί να αντικαταστήσει το χέρι; Πόσο το πινέλο μπορεί να
αντικαταστήσει την κίνηση; Σε πιο βαθμό μπορεί κανείς να «ντυθεί» μία κιθάρα;
Πόσο δέρμα μπορεί να σου γίνει; Πάντα δηλαδή πρέπει να μένει ένα υπόλοιπο, σαν
το κατακάθι του καφέ, που να συσσωρεύεται αθροιστικά στο επόμενο ποίημα, στον
επόμενο πίνακα, στο επόμενο τραγούδι και να τυραννάει το δημιουργό του, όντας
κάτι που δεν πρόκειται ποτέ να βγει.
Ίσως από την άλλη να φταίει ότι η δημιουργία του ηθοποιού
και του χορευτή είναι εξωστρεφείς διαδικασίες. Για να υπάρξουν πρέπει να
υπάρχει κοινό. Αντίθετα ένας πίνακας υπάρχει πρώτα για το ζωγράφο του, ένα ποίημα
υπάρχει πρώτα για τον ποιητή του, χωρίς τίποτα να είναι σταθερό και έτσι να
μπλέκονται η εσωτερικότητα με την κοινωνικότητα, στοιχεία απαραίτητα για την
επιβίωση, σε μία μάχη στην οποία καμία μεριά δεν είναι πρόθυμη να λάβει μέρος.
Ποιος ξέρει...
Αν κάποιος αναγνώστης έχει κάποιο παράδειγμα ηθοποιού ή
χορευτή που παραφρόνησε ή κάποια σκέψη στα παραπάνω, περιμένουμε το mail του
ή οτιδήποτε άλλο θέλει να στείλει.
