Houssem Aoudi: «Η όμορφη εικόνα της social media επανάσταση είναι ένα κατασκεύασμα».
Όταν οι curators του TEDxAthens µού αποκάλυψαν λίγες µέρες πριν από τη διοργάνωση ότι ο «κρυφός» οµιλητής θα είναι ο Houssem Aoudi, ένα άτοµο που έζησε από µέσα την επανάσταση στην Τυνησία, ήξερα µε ποια συνέντευξη θα ξεκινούσε το τεύχος µας. Είναι ο πρώτος οµιλητής που ανέβηκε στο βήµα του TEDxAthens. «Μην ακούτε όσους λένε ότι δεν µπορείτε να κάνετε κάτι εξαιτίας της κρίσης. Γεννήθηκα στα 80s και κάθε µέρα άκουγα ότι έχουµε κρίση…» Πλέον o Houssem αντιλαµβάνεται το TED περισσότερο ως κίνηµα παρά ως µία απλή πλατφόρµα διάδοσης ιδεών. Παράτησε τη δουλειά του ως communication strategist και οργώνει τον κόσµο από πόλη σε πόλη, από TEDx σε TEDx…
Houssem, είσαι ο κατάλληλος άνθρωπος για να µιλήσουµε για την επανάσταση στην Τυνησία. Αλλά ας πάρουµε τα πράγµατα από την αρχή. Πώς βρέθηκες να µιλάς στο TEDxAthens;
Ήµουν στην οµάδα που διοργάνωσε το TEDxCarthage (Καρχηδόνα) τον Σεπτέµβριο του 2010. Τότε είχαµε ακόµα δικτατορία στην Τυνησία. Οι Αρχές δεν µας έδωσαν άδεια, αλλά εµείς τις αψηφήσαµε και το κάναµε. Περίµενα να µην εµφανιστεί κανείς άλλο, πέρα από την αστυνοµία. Όταν, όµως, ανέβηκα εκείνη τη µέρα στο βήµα και αντίκρισα από κάτω µια κατάµεστη αίθουσα τετρακοσίων πενήντα ανθρώπων που διψούσαν για αλλαγή ξέσπασα σε λυγµούς. Μέχρι εκείνη τη στιγµή δεν είχα καµιά ελπίδα για την χώρα µου, την έβλεπα βυθισµένη στο νεποτισµό και τη διαφθορά. Τα αδέρφια µου σκέφτονταν να φύγουν από την Τυνησία, δεν είχε νόηµα. Γύρισα τότε και είπα σε έναν οµιλητή: «Ίσως καταφέρουµε και κάνουµε µια επανάσταση σε δυο-τρία χρόνια». Όµως εκείνη έγινε σε δυο-τρεις µήνες!
Τι επακολούθησε και ποιος ήταν ο ρόλος των social media στην επανάσταση;
Μετά το TEDxCarthage, το καθεστώς έκλεισε στη φυλακή έναν από τους curators του και πολύ καλό µου φίλο. Αρκετός κόσµος είχε αρχίσει να µιλάει ανοιχτά πια ενάντια στη δικτατορία. Λένε ότι η αραβική άνοιξη προέκυψε λόγω του Facebook, του Twitter, του Wikileaks. Επιτρέψτε µου να σας πω κάτι: αυτό δεν είναι αλήθεια. Αυτά είναι µόνο τα µέσα. Το Twitter και το Facebook έγιναν τα µέσα µας διότι τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης έχουν την πολιτική ατζέντα τους και δεν θέλουν να µεταδώσουν το τι πραγµατικά συµβαίνει. Μια επανάσταση ξεκινάει επειδή οι άνθρωποι δεν έχουν να φάνε, χρειάζονται ισότητα, έχουν ανάγκη από ελευθερία και θέσεις εργασίας. Και πουλάνε στον κόσµο εκείνη την όµορφη εικόνα της social media επανάστασης... Όχι, τα ίδια σκατά που έκαναν τους Τυνησίους να κατέβουν στο δρόµο και να πουν αυτό που θέλουν στο καθεστώς είναι αυτά που συµβαίνουν εδώ και κάνουν την ελληνική νεολαία να κατέβει στους δρόµους, είναι τα ίδια που κάνουν τους ανθρώπους να κάθονται στη Wall Str. Προσπαθούν πάντα να το βαφτίζουν µε άλλο όνοµα, όπως Επανάσταση του Γιασεµιού ή Αραβική Άνοιξη ή οτιδήποτε άλλο.
Άρα πιστεύεις ότι η Αραβική Άνοιξη είναι µέρος των Ιndignados και του κινήµατος Οccupy Wall Street; Όλα είναι ένα;
Ναι. Όλοι έχουµε οικονοµικά προβλήµατα και θέµατα ισότητας και δηµοκρατίας, αλλά σε διαφορετικές κλίµακες. Πρέπει να σταµατήσουµε να σκεφτόµαστε µόνο σε τοπικό επίπεδο. Οφείλουµε να σκεφτόµαστε σε παγκόσµιο επίπεδο αυτά τα προβλήµατα και να αγωνιζόµαστε για να κάνουµε το όνειρό µας πραγµατικότητα. Είναι σαν να έχουµε ένα εστιατόριο όπου έχουµε τα ίδια υλικά, αλλά χρησιµοποιώντας τα θα βγάλουµε διαφορετικά πιάτα. Κάθε χώρα έχει τη δική της κουζίνα. Όλες αυτές οι παγκόσµιες κοινότητες, από τους Anonymous Hackers και τους TEDxsters µέχρι τους Indignados, δείχνουν ότι δεν υπάρχουν σύνορα. Χρειάζοµαι βίζα για να έρθω στην Ελλάδα, αλλά δεν χρειάζεται να πάρω βίζα για να µιλήσω στον ελληνικό λαό, µπορώ απλώς να τους µιλήσω από το διαδίκτυο! Οι Anonymous, η οικογένεια του TEDx και όλες αυτές οι κοινότητες σου δίνουν την πίστη ότι ανήκεις σε κάτι µεγαλύτερο.
Πώς θα µπορούσαν τα υπόλοιπα κινήµατα να αντλήσουν µαθήµατα από την επανάσταση στην Τυνησία;
Η Τυνησία ακόµα δεν έχει πραγµατική δηµοκρατία. Έχουµε µακρύ ταξίδι µπροστά µας, αλλά αποδείξαµε ότι είµαστε έτοιµοι να αγωνιστούµε. Το σηµαντικό είναι η κρίση να µη µας φέρει σε µια κατάσταση σοκ αδρανοποιώντας µας. Επίσης, έχει µεγάλη σηµασία ο κόσµος να έχει πραγµατικό έλεγχο πάνω στις κυβερνήσεις. Όταν δεν υπάρχει έλεγχος ρέπουµε προς αντιδηµοκρατικά καθεστώτα. Τα κόµµατα εκλέγονται βάσει της προεκλογικής τους ατζέντας και όχι µε λευκή επιταγή. Όταν δεν κάνετε αυτό που εξαγγείλατε θα βγούµε στο δρόµο για να σας ανατρέψουµε. Αυτή είναι η δηµοκρατία. Αν η κυβέρνηση πάει και δανειστεί από µιαν άλλη πρέπει να γνωρίζουµε πόσα και για ποιο λόγο τα πήρε αυτά τα χρήµατα. Δεν θέλω ο λαός της Τυνησίας να πληρώσει τα λάθη, την κακοδιαχείριση και τα δάνεια του Ben Ali. Όλα τα λεφτά που πήρε από την Ευρώπη και την Αµερική. Γιατί πρέπει να πληρώσει αυτούς τους λογαριασµούς τώρα που πάει να κάνει ένα νέο ξεκίνηµα;
Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι µπορεί να ασκηθεί αυτός ο έλεγχος;
Με ανοιχτή διακυβέρνηση. Όλες οι αποφάσεις πρέπει να είναι ανοιχτές σε ψηφοφορία στο διαδίκτυο. Από τα πιο µικρά ώς τα πιο µεγάλα. Θέλω googlάροντας να µπορώ να δω αν ο υπουργός µας πάει διακοπές µε το κυβερνητικό αυτοκίνητο. Αν πληρώνει από την τσέπη του το λογαριασµό του εστιατορίου ή από τα λεφτά των φόρων µου. Θέλω να ψηφίζω για κάθε δάνειο. Η διαφάνεια αυτή θα µας δώσει µια νέα δηµοκρατία. Και στο κάτω κάτω, δεν µπορώ να καταλάβω γιατί δεν µπορούµε όλοι να έχουµε το επίπεδο δηµοκρατίας που έχουν επιτύχει στη Σκανδιναβία. Είµαστε λιγότερο έξυπνοι;
Τι ρόλο πιστεύεις ότι θα διαδραµατίσουν οι νέοι στη νέα σελίδα που ανοίγει στην ιστορία της Τυνησίας;
Καθοριστικό. Πρέπει να ακουστούνε, αυτό είναι το στοίχηµα. Συµµετέχω σε µια οµάδα που οργώνει την Τυνησία πηγαίνοντας σε τρεις πόλεις την ηµέρα, διανύοντας ακόµα και 700 χιλιόµετρα καθηµερινά. Έχουµε περάσει σχεδόν από όλα τα πανεπιστήµια ζητώντας την άποψή τους για το µέλλον σε ό,τι αφορά την οικονοµία, την εκπαίδευση, τον πολιτισµό και την πολιτική. Μιλήσαµε µε φοιτητές που είναι τελειόφοιτοι προγραµµατισµού και δεν έχουν υπολογιστές στη σχολή τους και µε παιδιά που πρέπει να περπατήσουν 20 χιλιόµετρα καθηµερινά για να πάνε σχολείο. Όλες οι συζητήσεις βιντεοσκοπήθηκαν και πλέον µπορεί να τις βρει ο καθένας στο διαδίκτυο. Αφού δεν ακούν οι πολιτικοί, βρίσκουµε άλλους τρόπους για να ακουστούµε.
φωτογραφία: Γιάννης Λεφάκης