Πριν µερικές εβδοµάδες βρέθηκα στη Γερµανία για µια επαγγελµατική υποχρέωση µε την επενδυτική εταιρία µε την οποία συνεργάζοµαι. Εκεί γνώρισα κάποιον ο οποίος λίγο αργότερα θα µάθαινα πως συνεργάζεται µε την Γερµανική έκδοση του φηµισµένου τεχνολογικού περιοδικού Wired. Επηρεασµένος από την έντονη προβολή που έχουν τα ελληνικά (web)startups ακόµα και από παραδοσιακά µέσα της χώρας µας, έσπευσα να τον ρωτήσω πως αντιµετωπίζουν τα αντίστοιχα Γερµανικά µέσα την -κατά γενική οµολογία- εκπληκτική πορεία του Βερολίνου στα τεχνολογικά startups τα τελευταία δύο χρόνια. ”Δεν µας δίνουν σηµασία” και προτού προλάβω να αντιδράσω έσπευσε να συµπληρώσει ”... και όταν το κάνουν είναι εξαιρετικά σκεπτικοί, σχεδόν αρνητικοί, απέναντι µας.” Τον ρώτησα γιατί και µου εξήγησε πως, κατά την γνώµη του, τα παραδοσιακά media δεν µπορούν να αντιληφθούν τις πραγµατικές προοπτικές της συγκεκριµένης αγοράς. «Νοµίζουν πως για πάντα στη Γερµανία θα κάνουµε αυτοκίνητα, αυτή θα είναι η µοναδική καινοτοµία που µας χρειάζεται.» Σηµειώστε πως µόνο στο Βερολίνο υπάρχουν πάνω από 50 ενεργέςweb startups οι οποίες έχουν δεχθεί περί τα €125 εκατ. µε τη µορφή ιδιωτικής επένδυσης, και όχι επιχορήγησης, τους τελευταίους 18 µήνες.
Στην χώρα µας το πρόβληµα είναι πιο πολύπλοκο. Θα βγάλω από την συζήτηση, για λίγο,
το θέµα της έλλειψης κεφαλαίων, τη -δεδοµένη- γραφειοκρατία και θα περάσω σε ένα
διαφορετικό κοµµάτι του επιχειρηµατικούweb οικοσυστήµατος το οποίο έχει ξεκινήσει να κάνει τα πρώτα του βήµατα στη
χώρας µας. Αναφέροµαι στην ενηµέρωση. Τον τρόπο µε τον οποίο προβάλλεται η επιχειρηµατικότητα
και τα web startups από παραδοσιακά και µη µέσα.
Πριν τέσσερα χρόνια, όταν το Away.gr ξεκίνησε να
καλύπτει ειδησεογραφικά τα ελληνικά web startups, ο όρος ήταν σχεδόν αδόκιµος ενώ το αντικειµενικό
ενδιαφέρον των αναγνωστών περιορισµένο. Από τότε πολύ νερό κύλησε στο αυλάκι, ταOpenCoffee έγιναν πιο γνωστά, το ίδιο και άλλες παρόµοιες εκδηλώσεις και κάπως έτσι
φτάνουµε στην Ελλάδα του 2012, της κρίσης και της... ελπίδας. Αυτό το δεύτερο είναι
παραπάνω από αναγκαίο για τη χώρα, αν θέλει κάποια στιγµή να κοιτάξει ξανά το µέλλον
µε αισιοδοξία. Κάπου εκεί µπλέκονται τα startups. Όντως ένα από τα ελάχιστα θετικά νέα που µπορεί,
και παραγάγει, η κοινωνίας µας αυτές τις ηµέρες, σιγά σιγά ο όρος ξεκίνησε να γίνεται
όλο και πιο θελκτικός στα αυτιά όλων µας. Την ώρα που γράφονται τούτες εδώ οι αράδες,
µπορείς να διαβάσεις για τα ελληνικά startups σχεδόν οπουδήποτε. Αυτό το κείµενο ωστόσο δεν θέλει να σου πει πως αυτή
η ξαφνική “αγάπη” προς τα startups είναι αρνητική. Όχι, κάθε άλλο. Το αντικειµενικό ενδιαφέρον του κόσµου,
εγώ τους ονοµάζω “κοινότητα”, προς την επιχειρηµατικότητα και τα startups είναι από τις πλέον δηµιουργικές διεξόδους που θα µπορούσε να βρει κάποιος
αυτήν τη περίοδο στη χώρα. Αυτό που
πρέπει να µας απασχολεί περισσότερο είναι οι προσδοκίες που καλλιεργούνται, εκούσια
ή ακούσια, σε όλους τους νέους - ή λιγότερο νέους - οι οποίοι αποφασίζουν να ακολουθήσουν
το όνειρο τους και να δηµιουργήσουν το δικό τους επιχειρηµατικό µονοπάτι.
Ο προβληµατισµός τούτου εδώ του κειµένου εντοπίζεται στις προσδοκίες που καλλιεργούνται,
από όλους µας, γύρω από τα web startups. Εξηγούµαι. Αυτή τη στιγµή υπάρχει ένα δεδοµένο ενδιαφέρον και (υπέρ)προβολή
των web startups από µια µεγάλη µερίδα των media όπως είπαµε και πιο πάνω. Αυτός ο ενθουσιασµός, ωστόσο, φοβάµαι πως έχει
χτιστεί πάνω σε όχι και τόσο ισχυρά θεµέλια. Βλέπετε, µας λείπουν δυο σηµαντικοί
παράγοντες οι οποίοι, κατά τη γνώµη του υποφαινόµενου, παίζουν τελικά καθοριστικό
ρόλο στην δηµιουργία ενός σταθερού οικοσυστήµατος. Τα κεφάλαια αλλά και η εκπαίδευση.
Κοιτάζοντας το πρώτο, είναι κοινά αποδεκτό πως η χρηµατοδότηση αποτελεί ένα από
τα βασικότερα προβλήµατα των νέων startups. Για το δεύτερο, την εκπαίδευση, αναφέροµαι
περισσότερο σε εκδηλώσεις, πρωτοβουλίες οι οποίες “προκαλούν” τους συµµετέχοντες
να προβάλλουν ή να εξελιχθούν στις γνώσεις τους, όπως τα Hackathons. Στα Hackathons οι συµµετέχοντες έχουν το ζητούµενο να δηµιουργήσουν σε πολύ περιορισµένο
χρονικό διάστηµα ένα πολύ αρχικό prototype το οποίο µπορεί να λύνει κάποιο πρόβληµα, ή να δίνει µια νέα δυνατότητα
σε κάποιο υπάρχον προϊόν. Να “χακάρουν” στα γρήγορα ένα πρόβληµα γράφοντας, από
το µηδέν τις περισσότερες φορές, νέο κώδικα. Αυτού του είδους οι πρωτοβουλίες είναι
εξαιρετικά διαδεδοµένες στο εξωτερικό, καθώς είναι µια εξαιρετική ευκαιρία για νεαρούς
προγραµµατιστές οι οποίοι θέλουν να δείξουν τις δυνατότητες τους. Στην Ελλάδα, δεν
έχουµε ακόµα δει παρά ελάχιστες τέτοιου είδους πρωτοβουλίες µέχρι σήµερα.
Αν παράλληλα µε την ενηµέρωση και την -ξαφνική- αγάπη των media δεν υπάρξει ουσιαστική και παράλληλη πρόοδος και στους δύο τοµείς που αναφέραµε
ακριβώς από πάνω, αυτό που θα έχουµε σύντοµα είναι µια νέα γενιά ανθρώπων γεµάτη
ενέργεια και διάθεση για δηµιουργία, η οποία ωστόσο δεν θα βρει µπροστά της όλα
αυτά που της έχουµε... υποσχεθεί.
Όσο περνάει ο καιρός γίνεται όλο και πιο ευδιάκριτο πως η µεγαλύτερη πρόκληση
για την Ελλάδα σήµερα είναι να µην κάνει την νέα γενιά της να χάσει την ελπίδα της
δηµιουργίας. Και αυτό θα συµβεί εξαιρετικά εύκολα εάν συνεχίζουµε να χτίζουµε...
υποσχέσεις πάνω στην άµµο. Ώρα για δουλειά και λιγότερα λόγια. Αυτό άλλωστε µετράει
τελικά, έτσι δεν είναι; Είναι η αξία της πράξης.
*O Δηµήτρης Καλαβρός-Γουσίου είναι curator του TedxAthens και referrer της επενδυτικής εταιρείας HackFwd για την Ελλάδα
