Ο Eric Parks έκανε µια από τις πιο εµπνευσµένες οµιλίες του εφετινού TEDxThessaloniki. Και όχι γιατί απλά είχε ένα succes sstory να διηγηθεί. Παροµοίασε όλα τα βήµατα της startup εταιρίας του µε τους σταθµούς του Οδυσσέα µέχρι να φτάσει στην Ιθάκη που στη δική του περίπτωση ήταν η Silicon Valley. Σε µια ιστορία επιχειρηµατικότητας µάθαµε ποιοι παίζουν τον ρόλο των Λαιστρυγόνων και των Σειρήνων. Μόνο που αν έκλεινες τα µάτια σου και άφηνες το µυαλό σου να ταξιδέψει δεν διηγούταν τη δική του ιστορία. Αλλά την ιστορία µιας χώρας όπου ο πολυµήχανος και εφευρετικός Οδυσσέας έχει φάει τον λωτό. Θα καταφέρουµε άραγε να θυµηθούµε ποιοι πραγµατικά ειµαστε;
Eric, τι ακριβώς έκανε την εταιρία σου, τη Gipht.me τόσο ελκυστική ώστε να εξασφαλίσει τόσο µεγάλη χρηµατοδότηση από το εξωτερικό;
Η gipht.me είναι µια πλατφόρµα για smartphones η οποία επιτρέπει σε κάποιον να στείλει enhanced messages. Πλέον τα κινητά κατά πλειοψηφία είναι smartphones µε εξελιγµένες δυνατότητες. Ο τρόπος όµως που επικοινωνούµε παρέµενε παραδοσιακός, sms κλπ. Σιγά σιγά όµως ο κόσµος χρησιµοποιεί άλλο περιεχόµενο για να εκφραστεί. Κανείς δεν λέει στο facebook «είµαι πολύ χαρούµενος» ή «είµαι πολύ λυπηµένος». Βάζει ένα τραγούδι αντίστοιχο.
Έτσι φτιάξαµε µία πλατφόρµα εµπειριών οι οποίες χρησιµοποιούν ό,τι µπορεί να κάνει ένα smartphone. Togipht.me πολύ πρακτικά σου δίνει την δυνατότητα όταν ο άλλος έχει γενέθλια, ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο µπορείς να φανταστείς, να µπεις και να διαλέξεις ανάµεσα από εκατοντάδες δώρα. Αντί να του στείλεις ένα τυπικό “χρόνια πολλά” να διαλέξεις π.χ. µία τούρτα 3D που θα έρθει στο δικό του smartphone και η οποία έχει επάνω το όνοµά του, κεράκια µε την ηλικία του κλπ. Μάλιστα µπορεί να φυσήξει και να σβήσει και τα κεράκια. Τα enhanced µηνύµατα είναι πολύ δηµιουργικά και ευέλικτα. Το προηγούµενο ήταν ένα απλό παράδειγµα. Έχουµε φτιάξει ολόκληρα παιχνίδια. Γενικά δηµιουργούµε εµπειρίες µε διάδραση.
Ποια είναι το µυστικό πίσω από την επιτυχία σας;
Το 90% αυτής της ιστορίας είναι το γεγονός ότι είµαστε µια οµάδα έξι –ελλήνων- συνιδρυτών. Εκεί που σταµατάει ο ένας ξεκινάει ο άλλος. Αυτό είναι φοβερά σηµαντικό. Όταν µπήκαµε στην διαδικασία να σπρώξουµε ένα ελληνικό τεχνολογικό startup στο εξωτερικό µπορέσαµε να το υποστηρίξουµε σε ένα 360 επίπεδο, από το business plan µέχρι την εφαρµογή και τα εικαστικά. Το πρόβληµα είναι ότι πολλές φορές συναντάς παιδιά που έχουν έντονη την τεχνολογική γλώσσα αλλά δεν υπάρχει κάποιος business oriented να έρθει να το «δέσει».
Πως ξεκίνησε το όλο εγχείρηµα;
Η εταιρία ξεκίνησε ως ιδέα την άνοιξη του 2010. Για περίπου έξι µήνες µπήκαµε
στην διαδικασία να ψάξουµε χρηµατοδότηση στην Ελλάδα χωρίς επιτυχία.
Διαπιστώσαµε ότι τα λεφτά είτε φεύγουν από την χώρα είτε επενδύονται σε realestate, αυτό ξέρουν οι άνθρωποι. Κανείς δεν καταλάβαινε πως λειτουργούν
αυτές οι εταιρείες. Με τα ρίσκα τους
αλλά και τις πιθανές απολαβές. Κάποιος φίλος καλοπροαίρετα µας είπε: «Παιδιά
ξέρετε κάτι; Αν οι πιθανότητες είναι κάτω από 45% παίξτε το κόκκινο µαύρο στην
ρουλέτα»! Συνεπώς έπρεπε να σκεφτούµε out-of-the-box, και για µας το out-of-the-box ήταν οι ΗΠΑ. Πηγαίνοντας στη Silicon Valley έτοιµοι, καταφέραµε µέσα σε 3 µήνες να βρούµε πολύ σοβαρούς
επενδυτές, οι οποίοι φέρανε κάτι περισσότερο από χρήµατα στο τραπέζι. Πρόσβαση
σε αγορές, όπως η Κίνα, η Ρωσία και οι ΗΠΑ, σε αντιδιαστολή µε εδώ που µας
είπαν κόκκινο-µαύρο. Αυτή τη στιγµή έχουµε ολοκληρώσει τη beta version και σε λίγες µέρες κάνουµε κανονικά το launch µας σε όλη την
Β. Αµερική. Έχουµε αρκετά µεγάλα brands τα οποία είναι έτοιµα να µπουν και να
υποστηρίξουν. Είµαστε πολύ αισιόδοξοι για το µέλλον.
Αντί για υγιές επιχειρείν παίζουµε ακόµα κόκκινο µαύρο στην Ελλάδα λοιπόν…
Αν θες να κυνηγήσεις το όνειρό σου θα πρέπει να σκεφτείς την επιχειρηµατικότητα η οποία είναι µια έννοια παρεξηγηµένη στην Ελλάδα. Έχω ένα φίλο καθηγητή πανεπιστηµίου ο οποίος έκανε µία έρευνα σε παιδιά δηµοτικού. Τους ζήτησαν να ζωγραφίσουν ένα επιχειρηµατία. Όλα ζωγράφισαν βαµπίρ! Γιατί; Γιατί έχει δηµιουργηθεί η αίσθηση στην Ελλάδα ότι ο επιχειρηµατίας είναι ο νονός της νύχτας ή ο κρατικοδίαιτος. Άρα λοιπόν η επιχειρηµατικότητα έχει αποκτήσει µία περίεργη έννοια εδώ. Τα πράγµατα δεν γίνονται ορθολογικά, δεν µπορείς να κυνηγήσεις το όραµα σου. Το ίδιο το φορολογικό σύστηµα το δε µας επιτρέπει να βρούµε επενδυτές, γιατί πολύ απλά δεν έχουµε καµία συνέπεια. Από το 1981 και µετά δεν έχουµε δύο χρονιές τον ίδιο φορολογικό συντελεστή ή το ίδιο φορολογικό σύστηµα. Άντε να κάνω εγώ ένα business plan…
Τι συµβουλή δίνεις λοιπόν στους νέους που µεγαλώνουν µέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον;
Ρισκάρετε, βρείτε συνεργάτες, σκεφτείτε εκτός πλαισίου και τέλος σκεφτείτε την τεχνολογία διότι είναι ένας κλάδος που έχεις φοβερές ευκαιρίες. Για τρεις απλούς λόγους. Πρώτον µας πάει! Οι Έλληνες είµαστε κοσµοπολίτες. Αν δεν υπήρχε το web θα το είχαµε εφεύρει και ξέρεις κάτι; Είµαστε πολύ καλοί σε αυτό. Σε όποια µεγάλη εταιρεία της SiliconValley έχω επισκεφθεί, Facebook, Zynga κλπ βλέπεις Κινέζους, Ινδούς λογικό είναι, είναι οι πληθυσµοί τους ανάλογοι. Θα βρεις όµως και έναν Έλληνα και θα είναι εξαιρετικός ο κερατάς! Και εδώ είναι στατιστική ανωµαλία, αναρωτιέσαι γιατί; Η αθάνατη ελληνική φυλή; Μπούρδες! Είναι προϊόν όµως κάποιων ιδιαιτεροτήτων που έχουµε. Μπορεί να έχουµε ένα προβληµατικό εκπαιδευτικό σύστηµα αλλά συνεχίζουµε να βγάζουµε εξαιρετικούς µηχανολόγους και να υπερεκπαιδεύουµε τα παιδιά µας. Ο Μάρκος Βερέµης της Upstream, µιας πολύ επιτυχηµένης διεθνώς εταιρίας στο mobilemarketing µου έλεγε το εξής στατιστικό. Το 15% του προσωπικού του έχει PHD και το 90% master! Αυτά είναι αδιανόητα νούµερα.
Ο δεύτερος είναι ότι οι εταιρείες τεχνολογίας και ειδικά τα webservices απευθύνονται στο παγκόσµιο κοινό. Δηλαδή ξεκινάς και δεν σε ενδιαφέρει αν υπάρχει κρίση κάπου, έχεις να γυρίσεις όλο τον υπόλοιπο κόσµο για να πουλήσεις.
Ο τρίτος λόγος είναι ότι δεν κοστίζει πολύ. Τα χρήµατα για να κάνεις ένα startup είναι λιγότερα από 1 εκατοµµύριο. Θα µου πεις δεν είναι λίγα λεφτά. Άν τα συγκρίνεις µε δύο καφετέριες στην πλατεία Αριστοτέλους αντίστοιχο ποσό θέλεις. Και τελικά τι; Εδώ θα κάνουµε εργοστάσια αυτοκινητοβιοµηχανίας; Όχι βέβαια, οι Γερµανοί το κάνουν µια χαρά. Θα έχουµε τον τουρισµό µας, τα ιδιαίτερα niche αγροτικά προϊόντα µα µπορούµε να έχουµε και web που απευθύνεται στις παγκόσµιες αγορές και µπορεί να µας βάλει πραγµατικά σε αναπτυξιακή τροχιά. Είναι σίγουρο ότι θα αναπτυχθεί ο κλάδος και νοµίζω ότι µπορεί να µας απογειώσει.
Γιατί έπρεπε να φτάσετε στις ΗΠΑ για χρηµατοδότηση; Στην Ευρώπη δε θα µπορούσατε να βρείτε κεφάλαια;
Το startup ευρωπαϊκό οικοσύστηµα υστερεί. Πρακτικά απεικονίζεται στα νούµερα. Πέρυσι στη siliconvalley µόνο, µια περιοχή 80χλµ ανάµεσα στο Σαν Ντιέγκο και το Σαν Φρανσίσκο, οι Αµερικανοί έδωσαν 13-14 δις δολάρια. Και υπάρχουν και άλλα κέντρα καινοτοµίας στις ΗΠΑ που δεν τα συµπεριλαµβάνω στο νούµερο αυτό. Σε ολόκληρη την Ευρώπη δώσαµε 3-4 δις. Όταν πας σε µια καφετέρια του PaloAlto για ένα επαγγελµατικό ραντεβού πριν προλάβεις να τελειώσεις τον καφέ σου ο συνοµιλητής σου έχει καταλάβει την ιδέα σου, σου έχει κάνει εποικοδοµητική κριτική και είτε συµφωνεί είτε όχι θα σου βρει τον άνθρωπο που θα σε πάει παραπέρα στέλνοντας του mail από το κινητό του επί τόπου. Εδώ λοιπόν εγείρεται ένα ερώτηµα, αυτό είναι αλτρουισµός ή εγωισµός; Η απάντηση είναι κάπου στην µέση. Εκεί υπάρχει µια λογική που λέει ότι αν σε βοηθήσω και κερδίσεις όλοι κερδίζουµε. Είναι κάτι το οποίο απουσιάζει από την Ευρώπη. Καλά, στην Ελλάδα τελείως. Εκεί όλοι θέλουν να είναι µέσα στο λεγόµενο DealFlow. Όταν π.χ. σε έχω βοηθήσει πραγµατικά, επόµενο είναι ότι θα είµαι από τα πρώτα άτοµα που θα σκεφτείς στο µέλλον για συνεργασία. Αυτό είναι ένα οικοσύστηµα το οποίο δηµιουργείται σε βάθος χρόνου και από την κρίσιµη µάζα εταιριών, παραγόντων κλπ. Δεν µπορείς να το διατάξεις.
Τι λείπει από την Ευρώπη για να αποκτήσει αυτή την κουλτούρα;
Στο πλαίσιο γενικά της Ευρώπης λείπει η ευελιξία. Είναι ξεκάθαρο ότι ο επόµενος αιώνας ανήκει στην Ασία, είναι δεδοµένο ότι θα αλλάξουν οι ισορροπίες. Διαπιστώνω όµως ότι στην άλλη άκρη του Ατλαντικού έχουν προβλήµατα αλλά έχουν και την ευελιξία να προσαρµοστούν, µια κουλτούρα που εµείς δεν την έχουµε. Δίνω ένα απλό παράδειγµα. Η Kοινωνία της Πληροφορίας εδώ στην Ελλάδα, ένα πρόγραµµα µε ευρωπαϊκά κονδύλια ήθελε να δηµιουργήσει εταιρίες σαν την δική µας, startups. Aυτές οι εταιρίες έχουν σαν κύριο έξοδο τους µισθούς του προσωπικού. Ε, ήταν αδύνατο λόγω της γραµµής των Βρυξελών να επιδοτηθούν οι µισθοί. Έκαναν προγράµµατα για να πάρεις κλιµατιστικά, γραφεία, υπολογιστές, ποιος τα βράζει αυτά! Ο εξοπλισµός δεν είναι το πρόβληµα, το να µπορείς να πληρώσεις τους µισθούς είναι. Στην Αµερική σε ρωτάνε πόσο είναι το λεγόµενο burnrate, το οποίο µου αρέσει, έχει µια δυναµική µια ενέργεια. Λες ότι το burnrate µου είναι 50.000/µήνα, δηλαδή το κοστολόγιο της εταιρείας είναι 50.000/µήνα, και σου λέει «When are you on fumes”; Δηλαδή πότε αρχίζεις να µην έχεις βενζίνη, και λες έχω τέσσερις µήνες ακόµα ζωή, και υπολογίζει ο άλλος και σου λέει… Αυτή την ενέργεια και τη δυναµική, αυτό δεν έχουµε στην Ευρώπη.
Το µότο της SiliconValley είναι FAILFAST. Γιατί µέσα από αυτό το
ταξίδι αποκτάς εµπειρία. Όταν πήγαµε εκεί, είχαµε αρκετά πράγµατα στο
βιογραφικό µας τα οποία ήταν αρκετά χρήσιµα εκτός από ένα. Αποτυχίες! Όταν
έχεις πίσω σου 4 αποτυχηµένα startup, εκεί θεωρείται πλεονέκτηµα. Αυτό είναι αδιανόητο για τα ευρωπαϊκά
δεδοµένα. Θεωρώ ότι πρέπει να αλλάξουµε τον τρόπο που βλέπουµε την
επιχειρηµατικότητα.
Όσον αφορά την Ελλάδα είµαστε ακόµα πιο πίσω. Όµως σαν κουλτούρα και σαν λαός θα µπορούσαµε να είµαστε πιο µπροστά από τον µέσο όρο. Νοµίζω ότι το στοίχηµα είναι να µπορέσουµε να κάνουµε αυτή την αλλαγή στον τρόπο που αντιλαµβανόµαστε τα πράγµατα και να πάµε παρακάτω. Εάν το κάνουµε, τα οφέλη θα είναι πολύ περισσότερα από κάποιες θέσεις εργασίας και από κάποιες εταιρείες. Το όφελος µας θα είναι πραγµατικά να έχουµε ανακαλύψει το ποιοι είµαστε.
Δείτε εδώ το video της συνέντευξης του Eric Parks με ακόμα περισσότερο υλικό
