Ζωή
Το χωριό του μέλλοντός μας
Στις ανατολικές πλαγιές του Κισσάβου γεννιέται η πρώτη οικοκοινότητα στην Ελλάδα. Παραπάνω από 500 άτοµα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να κατοικήσουν στο νέο χωριό, ενώ εκατοντάδες εθελοντές προσφέρθηκαν να βοηθήσουν στην κατασκευή του. Το όνοµά του, Ζωή!
Η ιδέα άρχισε να σχηµατοποιείται όταν ο Κώστας Κοντοµάνος, οικονοµολόγος που ζει στη Λάρισα, ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια εργαστήρια εκµάθησης ήπιων µορφών δόµησης. Δεν έµεινε, όµως, στη θεωρία και περνώντας στην πράξη κατασκεύασε ένα σπίτι µε τη µέθοδο της φυσικής δόµησης «κοµπ» (από την αγγλική λέξη cob που σηµαίνει «σβώλος»). Με κύρια υλικά κατασκευής τον πηλό, την άµµο και το άχυρο, ακολουθώντας µια πανάρχαια τεχνική κτισίµατος, κατάφερε να κατασκευάσει µια µικρή µονολιθική κατασκευή µεγάλης σταθερότητας, χωρίς ιδιαίτερες ανάγκες θέρµανσης ή ψύξης.
Η δηµοσιοποίηση του εγχειρήµατος στο διαδίκτυο (http://www.cob.gr/) βρήκε αρκετούς υποστηρικτές, µεταξύ των οποίων και µηχανικούς, οικονοµολόγους, νοµικούς, ειδικούς επί ενεργειακών συστηµάτων, που προσέφεραν εθελοντικά την τεχνογνωσία τους για την ανέγερση οικηµάτων µε φυσική δόµηση.
Επί πλέον, δηµιουργήθηκε µια οµάδα έξι ατόµων από τη Λάρισα που άρχισε να διαδίδει τη µέθοδο. Ήδη αρκετά σπίτια έχουν κατασκευαστεί σε όλη την Ελλάδα µε αυτήν την τεχνική, είτε στο πλαίσιο εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων ή ως δευτερεύουσες αλλά και κύριες κατοικίες. Σηµειωτέον: το πιο φτηνό cob χτίστηκε στη Λέσβο µε µόλις 100 ευρώ, ενώ χρειάστηκαν µόνο 10 µέρες για την κατασκευή του!
Μετά από όλα αυτά, η ιδέα για µια νέα οργανωµένη οικοκοινότητα µε το ελάχιστο οικολογικό αποτύπωµα (οι κάτοικοί της θα παράγουν όσο το δυνατόν λιγότερα απορρίµµατα και θα καταναλώνουν τους λιγότερους δυνατούς πόρους) καλλιεργήθηκε σε γόνιµο έδαφος.
Παραπάνω από 500 άτοµα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να κατοικήσουν στο νέο χωριό, ενώ εκατοντάδες εθελοντές προσφέρθηκαν να βοηθήσουν στην κατασκευή του. «Πρόκειται κυρίως για ανθρώπους µεταξύ 25 µε 35 χρόνων, που έχουν πανεπιστηµιακή µόρφωση και αµφισβητούν το σύγχρονο αστικό µοντέλο ζωής» σηµειώνει ο Κώστας Κοντοµάνος. Η συγκυρία της οικονοµικής κρίσης και της κριτικής στο υπάρχον οικονοµικο-κοινωνικό σύστηµα ενισχύει και τροφοδοτεί τέτοιες εναλλακτικές προτάσεις. Ο ίδιος ωθήθηκε σε αυτήν τη «λύση» από «την ανάγκη να ζήσω πιο ποιοτική ζωή, να δουλεύω λιγότερο, να κάνω πιο ουσιαστικά πράγµατα», όπως υποστηρίζει. Αξίζει να σηµειωθεί ότι οικοκοινότητες υπάρχουν πολλές σε όλα τα σηµεία του πλανήτη. Μάλιστα, το κίνηµα των οικοκοινοτήτων που αναπτύχθηκε κυρίως στη Βόρεια Αµερική και στη Δυτική Ευρώπη πρόσφατα γνωρίζει ραγδαία άνθηση κυρίως ως αντίδραση στις διεθνείς καταστροφικές πολιτικές, οικονοµικές και περιβαλλοντικές εξελίξεις.
Το όνοµα της ελληνικής οικοκοινότητας θα είναι Ζωή και φιλοδοξεί να αποτελέσει «συλλογική προσπάθεια αντίστασης στην υποβάθµιση του πλανήτη και της ανθρώπινης ζωής». Βασικοί στόχοι έχουν οριστεί οι εξής: «Να αναλωθούν όσο το δυνατόν λιγότεροι φυσικοί και οικονοµικοί πόροι για να φτιαχτεί. Να λειτουργεί µε το µικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό και οικονοµικό κόστος. Να εξασφαλίζει βιώσιµη ανάπτυξη και ποιοτική ζωή στους κατοίκους της. Να είναι οικονοµικά αυτόνοµη». Για να επιτευχθούν τα παραπάνω o χωροταξικός σχεδιασµός θα είναι ανθρωποκεντρικός και προσανατολισµένος στην εξοικονόµηση ενέργειας. Από την κοινότητα θα απουσιάζουν το τσιµέντο και τα βιοµηχανικά υλικά. Τα κτήρια θα χτιστούν αποκλειστικά µε φυσικές µεθόδους. Επιδιώκεται η οικοκοινότητα να έχει ενεργειακή αυτονοµία, µε τη χρήση ήπιων τεχνολογιών και ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Θα υπάρχει ολοκληρωµένο σύστηµα για τις καλλιέργειες, τη διαχείριση του νερού, των λυµάτων, της ανακύκλωσης.
Ήδη επιστήµονες έχουν καταρτίσει µελέτη σκοπιµότητας, όπως και µελέτες ενεργειακές, διαχείρισης υδάτων και απορριµµάτων, χωροταξικές και οικονοµικές. Η κοινότητα θα µπορεί να φιλοξενήσει σε ορίζοντα δωδεκαετίας µέχρι 140 άτοµα. Ο Κώστας Κοντοµάνος υποστηρίζει ότι για την ώρα θα ξεκινήσει µε 60-70 ανθρώπους, οι οποίοι θα µπορούν να µένουν, αλλά και να εργάζονται/συντηρούνται µέσα από αυτήν.
Οι προτάσεις που έχουν «πέσει» για την απασχόληση των κατοίκων είναι πολλές: από την ανάπτυξη του αγροτουρισµού µε τη δηµιουργία καταλυµάτων και χορτοφαγικού εστιατορίου ώς τη µεταποίηση γεωργικών προϊόντων (µαρµελάδες, αποξηραµένα φρούτα), τη διοργάνωση σεµιναρίων - εργαστηρίων, αλλά και τη δηµιουργία συνεταιρισµού για την προώθηση των κάστανων του Κισσάβου. Οι µελλοντικοί κάτοικοι του χωριού σκιαγραφούν έναν τελείως διαφορετικό τρόπο ζωής, µε κεντρικό άξονα την εθελούσια προσφορά.
Έτσι, προτίθενται:
Να περιορίσουν στο ελάχιστο τις ενεργοβόρες συνήθειες. Να συνεργαστούν για την κατασκευή των κοινόχρηστων κτηρίων και λοιπών υποδοµών. Επιδιωκόµενο είναι να επιτευχθεί και διατροφική αυτάρκεια, ώστε όλοι να καταναλώνουν όσα παράγει η κοινότητα, ενώ µέχρι να επιτευχθεί αυτό θα προωθούνται οι ανταλλαγές προϊόντων. Όσο για τον τρόπο µε τον οποίο θα παίρνονται οι αποφάσεις, ο Κώστας Κοντοµάνος αναφέρει µια συλλογική διαδικασία, σύµφωνα µε την οποία θα τίθενται τα «σοβαρά ζητήµατα που απασχολούν όλη την κοινότητα σε συζήτηση και θα παίρνονται αποφάσεις µε οµοφωνία».
Ήδη ο Δήµος Αγιάς σκέφτεται να παραχωρήσει 160 στρέµµατα για τη δηµιουργία του χωριού. Η διαδικασία όµως µπορεί να πάρει χρόνια, καθώς εµπίπτει σε διάφορα γραφειοκρατικά κολλήµατα, γι’ αυτό οι µελλοντικοί κάτοικοι σχεδιάζουν να αγοράσουν µια ιδιωτική έκταση 40 στρεµµάτων κοντά στην αρχική τοποθεσία και µέσα στην επόµενη διετία να αρχίσουν το χτίσιµο.
Η ζωή τραβάει την ανηφόρα!
