APPLETON ESTATE stories - Tim Maia, the soul of Brazil
TIM MAIA,THE SOUL OF BRAZIL
Σε κάθε τεύχος ο ραδιοφωνικός παραγωγός του Εν Λευκώ, Μανώλης Οικονόμου, καθισμένος στο μπαλκόνι του κτήματος Appleton, ατενίζοντας τον ζεστό ήλιο των τροπικών να δύει και να δίνει τη θέση του στη νύχτα, μας διηγείται μια διαφορετική ιστορία με ένα ποτήρι ρούμι στο χέρι. Καθώς όμως ξετυλίγεις το κουβάρι των εξωτικών του ιστοριών, ανακαλύπτεις ότι στην πραγματικότητα δε διαβάζεις, αλλά ακούς τη γνώριμη φωνή του να σ’ τις αφηγείται…
Αν βρίσκαµε έναν τρόπο να εκτροχιάσουµε το χωροχρονικό συνεχές, θα µπορούσαµε ασφαλώς να γίνουµε πάµπλουτοι από στοιχήµατα πάνω σε αγώνες ή άλλα συµβάντα την έκβαση των οποίων θα γνωρίζαµε, έχοντας ταξιδέψει µερικές µέρες ή ώρες µπροστά στο χρόνο. Προσωπικά, θα προτιµούσα να ταξιδέψω στο παρελθόν, βιώνοντας γεγονότα και εποχές που θα µε έκαναν πλούσιο σε εµπειρίες. Να πεταγόµουν στο 1951, σε κάποια ζωντανή εµφάνιση του Percy Mayfield στο Los Angeles, αµέσως µετά στο Houston του Texas αρχές δεκαετίας του ’60, να βλέπω µε τον πιτσιρικά Doug Sahm δίπλα µου τους Bobby Bland και T-Bone Walker. Ένα βλεφάρισµα αργότερα, παρακολουθώ live του ενήλικου πλέον Doug, αρχές δεκαετίας ’70.
Δροσάτη στάση στη Βρετανία για Georgie Fame, Zoot Money, Chris Farlowe, και φυσικά πολλά gigs του David Bowie και των Stones. Σειρά έχουν Κολοµβία και Περού για Fruko, Afrosound, Destellos, Lucho Bermudez. Και µετά Βραζιλία στη δεκαετία του ’70, σε συναυλίες του Tim Maia, όταν ακόµα κατάφερνε να πηγαίνει κι αυτός.
Γιατί αυτός ο παθιασµένος άνθρωπος και καλλιτέχνης, ο συνεπής σαµποτέρ της κακοµοιριάς µα και του ίδιου του του εαυτού, ο πιο ιδιοσυγκρασιακός, ασεβής και αλητήριος βραζιλιάνος καλλιτέχνης, έγινε γνωστός στα 80s για τη συνήθειά του να µην παρίσταται σε κάποιες από τις συναυλίες του. Ήταν ο γλυκός ψευτάκος που σε µια έκρηξη ειλικρίνειας ανακοίνωσε σε κοινό 50.000 ατόµων την προτίµησή του στην µάρκα Antarctica, ενώ σπόνσορας της περιοδείας του ήταν η µπίρα Brahma! Ήταν το σκανδαλιάρικο τυπόνι που µοίραζε LSD στους λογιστές της δισκογραφικής, γιατί πίστευε πως το είχαν άµεση ανάγκη για να σωθούν. Ήταν το παχουλό delivery boy που τσιµπολογούσε από τα προς παράδοση γεύµατα, αφού ασφαλώς είχε κάνει διάφορες στάσεις για να παίξει µε τους φίλους του. Ήταν όµως και ο άνθρωπος που όρισε µια καινούργια ταυτότητα για τους µαύρους Βραζιλιάνους, ξέφυγε από τους παραδοσιακούς ρόλους και κατέκτησε πλήρη έλεγχο στον ήχο του, κάτι που δεν ίσχυε για τους παγιδευµένους σε στερεότυπα καλλιτέχνες της samba ή της bossa nova. Πάνω απ’ όλα ήταν ο αφοσοιωµένος soulman που αβίαστα µετέδιδε το βάθος και την ένταση του συναισθήµατος, ο funkster που αφοµοίωσε τέλεια το groove των Funkadelic και του Sly, ανοίγοντας το δρόµο για έναν νέο ήχο που θα ανθούσε στη Βραζιλία στη δεκαετία του ’70.
Ο Sebastiao Rodrigues Maia γεννήθηκε στην Tijuca του Rio De Janeiro στις 28 Σεπτεµβρίου του 1942, τραγουδούσε από 8 ετών, ήταν το πρώτο από τα πιτσιρίκια της γειτονιάς του που έµαθε κιθάρα, και δίδαξε κατόπιν τους φίλους του – ανάµεσά τους οι µελλοντικοί stars Roberto Carlos και Erasmo Esteves, που αργότερα έγινε γνωστός ως Erasmo Carlos. Με τον Erasmo άκουγαν πολύ αµερικάνικο rhythm & blues στο ράδιο και ήταν µαζί στους Sputniks, που σχηµάτισε ο Maia µετά τους Os Tijucanos Do Ritmo. Το 1959 που διαλύθηκαν, ο 17χρονος Tiao ταξίδεψε για τη χώρα που τόσο είχε αγαπήσει από το ραδιόφωνο, χωρίς να υπάρχει το εµπόδιο του φανατικά αντιαµερικανού πατέρα του, που πέθανε εκείνη τη χρονιά.
Χωρίς να ξέρει λέξη αγγλικά, µε 12 δολάρια στην τσέπη, έµεινε σε έναν γνωστό του στο Tarrytown της Νέας Υόρκης. Έκανε διάφορες νόµιµες και λιγότερο νόµιµες δουλειές και τραγουδούσε στους Ideals, ένα πενταµελές φωνητικό συγκρότηµα. Μετονοµάστηκε από Tiao σε Jimmy και κατόπιν Tim, και το ’63 συνελήφθη στη Florida µέσα σε κλεµµένο αµάξι για κατοχή µαριχουάνας, φυλακίστηκε 6 µήνες και απελάθηκε.
Όταν γύρισε, είπε σε όλους πως έφυγε από την Αµερική για να µην τον στείλουν στο Βιετνάµ! Ζήτησε τη βοήθεια του Roberto Carlos, ο οποίος τον κάλεσε στην τηλεοπτική εκποµπή του, αλλά το κοινό πάγωσε µε τη «φυλακόβια» εµφάνιση του. Ο δρόµος για τη δισκογραφία άνοιξε το 1970, µετά από ένα ντουέτο που έκανε µαζί του η Elis Regina στο δικό του τραγούδι “These Are The Songs”. Το αριστουργηµατικό πρώτο του άλµπουµ κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά, λεγόταν “Tim Maia”, όπως και οι 3 επόµενοι δίσκοι του (1971, 1972, 1973), ήταν ένα µείγµα soul και βραζιλιάνικης µουσικής που δεν έµοιαζε µε τίποτε άλλο, είχε ταυτότητα, προσωπικότητα και επιτυχία, καθώς ήταν για 24 εβδοµάδες στην κορυφή του pop chart.
Ακολούθησαν δύο δίσκοι που τους κυκλοφόρησε ταυτόχρονα και αντανακλούν µια σύντοµη αλλά έντονη αλλαγή στη ζωή του. Είναι ασφαλώς τα θρυλικά και εξαίρετα Racional Vol. 1 και Vol. 2, άλµπουµ - µανιφέστα της θρησκείας µε την οποία «κόλλησε» για περίπου έναν χρόνο, όταν έπιασε στα χέρια του το βιβλίο «Universe In Disenchantment» στο σπίτι ενός φίλου. Ήταν ένα διάλειµµα και από τις ανθυγιεινές συνήθειές του, καθώς κατανάλωνε τεράστιες ποσότητες φαγητού («Δοκίµασα κάποτε να κάνω δίαιτα για δύο εβδοµάδες και έχασα 14 ηµέρες» είχε πει χαρακτηριστικά), αλκοόλ και ναρκωτικών όλων των ειδών. Έτρωγε πλέον υγιεινά, κουρεύτηκε, ξυρίστηκε, έκοψε τις ουσίες, ντυνόταν στα άσπρα και υποχρέωσε τα µέλη της µπάντας του να βάψουν σε αυτό το χρώµα όλα τα όργανα!
Κάποια στιγµή τσακώθηκε µε τον ιδρυτή της θρησκείας και επέστρεψε µε ορµή στις παλιές του συνήθειες, την επιτυχία και τη δηµοτικότητα, µε δίσκους που είχαν τη σωστή δοσολογία disco-funk τραγουδιών µε µπαλάντες. Στη δεκαετία του ’80 ξεκινάει το «ξεκούρδισµά» του, µε δίσκους που έχουν λίγα καλά τραγούδια, ενώ γίνεται γνωστός για τη συνήθειά του να µην πηγαίνει στις συναυλίες του!
Στη δεκαετία του ’90 η ποιότητα των δίσκων του χειροτερεύει αισθητά, όπως και η κατάσταση της υγείας του, κάτι που έµαθε όταν µετά τόσα χρόνια καταχρήσεων πήγε για πρώτη φορά σε γιατρό. Τον Μάρτιο του ’98 κατέρρευσε στη σκηνή κατά τη διάρκεια µιας συναυλίας και µία εβδοµάδα αργότερα, στις 15 Μαρτίου, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 55 ετών. «Το πιο ελεύθερο άτοµο, που έκανε κάθε στιγµή µέχρι τέλους αυτό που ήθελε, πληρώνοντας τεράστιο τίµηµα» (λόγια του φίλου του Nelson Motta) πλήρωσε τελικώς το τελευταίο αντίτιµο.
Κάποτε δεν µπορούσα να καταλάβω τι εννοούσε ο William Burroughs γράφοντας πως η γλώσσα είναι ένας ιός από το εξώτερο Διάστηµα. Όταν ακούω φωνές όπως του Tim Maia, µου αποκαλύπτεται µία πιθανή ερµηνεία αυτής της πρότασης. Δεν ξέρω πορτογαλικά (βέβαια έχει τραγουδήσει και στα αγγλικά), αλλά αυτό δεν αποτελεί φραγµό στο να µου µεταβιβάσει αυτό που θέλει, η γλώσσα είναι µια επινόηση που την παρακάµπτει, επικοινωνούµε χωρίς αυτήν. Τον ευχαριστώ…
APPLETON ESTATE
Στα μέσα του 17ου αιώνα, στην κοιλάδα του Nassau ανακάλυψαν ότι με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούσε να δημιουργηθεί ένα αναζωογονητικό αλκοολούχο ποτό αποστάζοντας τη λεπτή και κολλώδη καφέ ουσία από το ζαχαροκάλαμο. Κάπως έτσι γεννήθηκε το Appleton Estate Jamaican Rum.
Μετά από χρόνια εμπειρίας ανακαλύφθηκε ότι η διάρκεια που έμενε το ρούμι μέσα στο βαρέλι σε συνδυασμό με το απαλό κούνημα του πλοίου μεταφοράς έδιναν στο ρούμι μια πιο απαλή και ευχάριστη γεύση.
Κάθε φιάλη του Appleton Estate περιέχει ένα μοναδικό μείγμα παλαιωμένων ρούμι επιλεγμένων από την Master Blender Joy Spence. Επιπλέον ο μοναδικός σχεδιασμός των χάλκινων δοχείων απόσταξης, η αργή μέθοδος διύλισης, τα δρύινα βαρέλια παλαίωσης που χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή συμβάλλουν στην ιδιαίτερη αίσθησή του.
Η αφοσίωση στην τελειότητα, η χειροποίητη παραγωγή, αλλά και η γνησιότητα της συνταγής απαιτούν μία χρονοβόρα αλλά και μαγευτική διαδικασία, εξασφαλίζοντας έτσι ότι το Appleton Estate δεν είναι απλώς ένα ακόμα ρούμι, αλλά ένα από τα καλύτερα στον κόσμο…
