“Πολλ’ οίδ’ αλώπηξ, εχίνος δε εν, μέγα.”
«Η αλεπού ξέρει πολλά,
ο σκαντζόχοιρος ένα και καλό»
Τάδε έφη ένας αρχαίος Έλληνας ποιητής, ονόματι Αρχίλοχος (π. 680- 630 π.Χ.). Η παραπάνω φράση, με τις πολλαπλές αναγνώσεις, θα εμπνεύσει τον σύγχρονο φιλόσοφο Ιζάια Μπερλίν (1909-1997) ο οποίος θα κάνει λόγο για δύο είδη ανθρώπων: τις αλεπούδες και τους σκαντζόχοιρους. Οι σκαντζόχοιροι παραμένουν σταθεροί σε μια αλήθεια την οποία προφυλάσσουν οι δε αλεπούδες ελίσσονται πονηρά ανά περίπτωση.
Παρακολουθώντας το φετινό Πανόραμα Επιχειρηματικότητας και Σταδιοδρομίας στις 18-20 Μαϊου, είδα τις αίθουσες του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών γεμάτες από νέους ανθρώπους. Δεν διέκρινα αλεπούδες ή σκαντζόχοιρους, ούσα πολέμια των κάθετων κατηγοριοποιήσεων σε ότι αφορά ανθρώπους, (κι ας με συγχωρέσει ο κ. Μπερλίν) αλλά νέους ανθρώπους με διάχυτη την αγωνία τους για το μέλλον. Στο βλέμμα, τις κινήσεις, στις ερωτήσεις τους. Κι ύστερα, αναρωτήθηκα κι εγώ η ίδια, ακούγοντας με ενδιαφέρον τον κ.Πιερρακάκη, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ως υπέρμαχο των «αλεπούδων», αν έχει δίκιο.
Κι η απάντηση είναι ναι. Οποιαδήποτε ερμηνεία κι αν δώσει κανείς στην περίφημη φράση του Αμφίλοχου, ένα είναι σίγουρο: σε μια Ελλάδα που μετρά πληγές, καλείσαι ως νέος να κινηθείς ευέλικτα, να καινοτομήσεις, να ανοιχτείς, να δημιουργήσεις. Against all odds, αγγλιστί. Με άλλα λόγια να γίνεις.. .αλεπού.
Το Πανόραμα Επιχειρηματικότητας δικαιώνοντας τον γλαφυρό τίτλο του έφερε «κοντά» 134 ομιλητές και περίπου 36 εταιρίες, ενώ σύμφωνα με τον κ. Λαδόπουλο, καθηγητή της ΑΣΟΕΕ και εμπνευστή του όλου εγχειρήματος, το παρακολούθησαν 2200 άτομα. Τρεις μέρες με μια πανοραμική θέα στην ελληνική επιχειρηματικότητα: από την ναυτιλία, την διαφήμιση, την γεωργία, τον τουρισμό, την ενέργεια έως και την νανοτεχνολογία, το mobile/online marketing, τα socialmedia, τις εναλλακτικές ενέργειες και την μικροηλεκτρονική, δεν μπορείς να σκεφτείς θέμα που να μην καλύφθηκε στο πλαίσιο του συγκεριμένου πολυσυνεδρίου.
Κι επειδή, φίλε αναγνώστη, όταν διαβάζεις την λέξη «συνέδριο», μπορεί και να χασμουριέσαι, αν συγκαταλέγεσαι σ’ εκείνους που το παρακολούθησαν, θα διαπίστωσες ότι η πλειοψηφία των πάνελ σου κρατούσαν αμείωτο το ενδιαφέρον, για τέσσερις λόγους:
· Τρία συνολικά πάνελ ήταν αφιερωμένα στην χρηματοδότηση νεοφυών επιχειρήσεων κι όχι μόνο. Για να δούμε και να ρωτήσουμε τελικά, αν «λεφτά υπάρχουν»...
· Μίλησαν έλληνες επιχειρηματίες νέοι και παλιοί, μεταφέροντας την πολύτιμη εμπειρία τους στο κοινό.
· Τονίστηκαν τομείς που φαίνεται να προσφέρουν ευκαιρίες για επαγγελματική σταδιοδρομία όπως η νανοτεχνολογία-μικροηλεκτρονική, το mobile και onlinemarketing, οι εναλλακτικές καλλιέργειες, η ανάπτυξη εφαρμογών σε smartphones.
· Αναδείχθηκαν ανεξάρτητες πρωτοβουλίες ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στην χώρα μας όπως η Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων που αποτελεί έναν σύνδεσμο των ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων μέχρι και πέντε ετών, ο συνεργατικός χώρος εργασίας coLabAthens, οι πρωτοβουλίες Businessmentors, FutureLeaders (www.futureleaders.gr), RisingStars (www.risingstarsprogram.com), και ΚΕΜΕΛ (Κέντρο Εθελοντών Μάνατζερ Ελλάδος http://kemel.gr/)
Ξεκινώντας από το… χρήμα, οι εκπρόσωποι των επενδυτικών σχημάτων συμφώνησαν στο ότι κριτήρια χρηματοδότησης μιας ιδέας είναι η ύπαρξη μιας πλήρους αφοσιωμένης ομάδας που θα την υλοποιήσει μέχρι τέλους, ο εξωστρεφής χαρακτήρας της συγκεριμένης ιδέας και η προστιθέμενη αξία που θα δημιουργήσει το παραγόμενο από την ιδέα προϊόν.
Κι αν όλα τα παραπάνω ακούγονται απλά ή αυτονόητα, σύμφωνα με τον Νίκο Κακαβούλη, ιδρυτή του DailySecret, που κατάφερε να λάβει μια χρηματοδότηση 1,85 εκατ. δολλαρίων, το μονοπάτι του επιχειρείν είναι δύσβατο για όποιον θελήσει να το ακολουθήσει: Xρειάστηκαν εξήντα ‘’όχι’’ από τους υποψήφιους επενδυτές για να καταφέρει τελικά να λάβει το κεφάλαιο που χρειαζόταν για την επιχείρησή του και πολλά βράδια φιλοξενίας σε σπίτια φίλων.
Όσο για την κ.Καντζού ιδιοκτήτρια της πετυχημένης φαρμακευτικής εταιρίας Pharmaten, η «έτοιμη» εταιρία από τον πατέρα της δεν της εξασφάλισε, όπως τόνισε χαρακτηριστικά η ίδια την επιτυχία: Αν το 1997, οπότε και η εταιρία είχε απώλεια τζίρου 60% δεν έπαιρνε την κρίσιμη απόφαση, αυτή και ο αδερφός της να περάσουν στο κομμάτι των εξαγωγών, η εταιρία θα είχε ήδη χρεοκοπήσει. Όσες ιστορίες επιχειρηματικότητας κι αν διηγηθεί κανείς, το κοινό στοιχείο που συνδέει τα λεγόμενα successstories, είναι το πάθος, το μεράκι και ενίοτε η «μαζοχιστική» τύπου επιμονή των ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από μια επιχειρηματική ιδέα.
Οι επενδυτές, από την μεριά τους, δεν πάσχουν από το σύνδρομο «άγνοιας κινδύνου»: σε ασταθή οικονομικά περιβάλλοντα όπως αυτό της Ελλάδας, η πιθανότητα χρηματοδότησης μιας επιχείρησης μπαίνει στο «μικροσκόπιο» με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα. Επομένως, η εξωστρέφεια μιας επιχειρηματικής ιδέας φαίνεται να είναι μονόδρομος αλλά και λύση στην παρούσα φάση. Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα διαθέτει μια «δεξαμενή» εγκεφάλων και δυνατότητες ανάπτυξης καινοτομικής επιχειρηματικότητας στους τομείς της γαστρονομίας, της γεωργίας, των εναλλακτικών μορφών γεωργίας, της ενέργειας και της τεχνολογίας.
Εκτός όμως από την ιδέα, την κατάλληλη ομάδα και το όραμα ένας νέος επιχειρηματίας έχει ανάγκη από ένα αποτελεσματικό δίκτυο επαφών. Σε διεθνή οικοσυστήματα όπως αυτό της SiliconValley, startupsαναπτύσσονται, μαθαίνουν μέσω της αποτυχίας τους και δικτυώνονται με τους κατάλληλους επενδυτές κι όχι μόνο. Και παρ’ όλο που η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμη ένα οικοσύστημα που θα λειτουργεί ως φυτώριο καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών, (στην ανάγκη δημιουργίας του αναφέρθηκε ο reffererτου ευρωπαϊκού acceleratorHackFwdκαι curatorτου TEDxAthensΔημήτρης Καλαβρός) υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανθρώπων που πίστεψαν με πάθος και τα κατάφεραν.
Φωτεινό παράδειγμα το Corallia,ένα τεχνολογικό clusterτο οποίο ιδρύθηκε το 2009 από τον καθηγητή Βασίλη Μακιό και σήμερα διατηρεί γραφεία στην Αθήνα (R&D) και στην Πάτρα όπου λειτουργεί ως θερμοκοιτίδα νέων επιχειρήσεων. Το Corallia έχει να επιδείξει ήδη αξιόλογο έργο σε τρεις τομείς: νανοτεχνολογία και μικροηλεκτρονική, gaming και creativeindustries και τεχνολογία διαστήματος ενώ έχει ήδη διακριθεί με το BronzeLabel από το EuropeanClusterExcellenceInitiative.
Στο ερώτημα λοιπόν αν η Ελλάδα μπορεί, η απάντηση είναι ναι. Σε μια Ελλάδα που αιμορραγεί οικονομικά, η λύση για έναν νέο άνθρωπο είναι να ανακαλύπτει ή να δημιουργεί ευκαιρίες μόνος του. Εύκολο: Φυσικά όχι. Αδύνατο; Διπλά όχι.
Άλλωστε, οι Έλληνες, έχουν αποδείξει σε πολλές κρίσιμες στιγμές ότι είναι...«αλεπούδες».
Το Πανόραμα Επιχειρηματικότητας και Σταδιοδρομίας http://www.pan-orama.org/ πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το τριήμερο 18-20 Μαΐου στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών. Είναι το μεγαλύτερο πολυσυνέδριο σε θέματα νεανικής επιχειρηματικότητας και επαγγελματικού προσανατολισμού.
*H Ελένη Νάτση είναι υπεύθυνη Τύπου και δημοσίων σχέσεων του Colab
