


"Ονειρεύομαι, ότι τα παιδιά μου και τα παιδιά των
συντρόφων μου θα ανακαλύψουν έναν τρόπο ζωής εδώ που δεν θα έχει σχέση με την
ανηθικότητα. Θα αποφύγουν την κατάθλιψη, να στραφούν στο αλκοόλ και στην
αλητεία που το σύστημα μας προμηθεύει και ότι θα βρουν έναν νέο τρόπο να
ασχολούνται με την πολιτική, χωρίς την ανάγκη κομμάτων"
Ήταν μια νεαρή γυναίκα που μιλούσε, Κυριακή μεσημέρι στο Solana μια φτωχή γειτονιά στα
περίχωρα του Buenos Aires.
Ήμουνα σε μια συγκέντρωση 50 περίπου Piqueteros όλων των ηλικιών. Οι Piqueteros είναι ομάδες άνεργων εργατών.
Με την ανεργία να αγγίζει περίπου το 50%, πολλοί από τους άνεργους στην
Αργεντινή την χρησιμοποιούν σαν βάση για οργάνωση και αγώνα προς μια καλύτερη
ζωή. Ξεκινώντας περίπου το 1995, οι άνεργοι δημιούργησαν έναν νέο τρόπο πάλης -
τα οδοφράγματα. Βγαίνουν ομαδικά έξω και φράζουν τους δρόμους - τις κύριες
συγκοινωνιακές αρτηρίες που οδηγούν στα κέντρα των πόλεων - και αρνούνται να
απομακρυνθούν έως ότου η κυβέρνηση υποκύψει στα αιτήματά τους για καλύτερες
υπηρεσίες, περισσότερα επιδόματα και ό,τι άλλο…Το επίκεντρο των αιτημάτων είναι
συχνά τα Work Plans,
τα σχέδια δημιουργίας θέσεων εργασίας σύμφωνα με τα οποία η κυβέρνηση πληρώνει
τον απολύτως βασικό μισθό στους ανέργους που κάνουν ορισμένες εργασίες.
Όταν οι Piqueterosτου Solana βγαίνουν
στους δρόμους είναι πάνω από χίλιοι - και αυτή δεν είναι παρά μόνο μία γειτονιά
της πόλης. Δεν ζητάνε χρήματα για να κάνουν βαρετές ανούσιες δουλειές, αλλά να
δουλέψουν εκεί που θέλουν να δουλέψουν, σε δουλειές που οι ίδιοι θεωρούν
"σημαντικές", "αληθινές" όπως τις αποκαλούν. Χρειάστηκε
ένας χρόνος αγώνα για να κερδίσουν / αποκτήσουν το δικαίωμα να αποφασίζουν οι
ίδιοι τι πρέπει να γίνει με τα χρήματα και την εργασία. Τώρα όταν κερδίζουν ένα
συγκεκριμένο αριθμό Σχεδίων Εργασίας συναντιόνται και αποφασίζουν ποιες είναι
οι προτεραιότητες της γειτονιάς - καθαριότητα, επισκευές των σχολείων,
επιδιορθώσεις στο σπίτι ενός γείτονα που είχε καεί/ πυρποληθεί (;), δημιουργία
ενός φούρνου, ενός ραφτάδικου, ενός εστιατορίου κοινοτικού. Όλα αυτά είναι
μέρος του αγώνα που κάνουν ώστε να πάρουν τις ζωές τους στα δικά τους χέρια
χωρίς να χρειάζεται να περιμένουν από το κράτος ή το κεφάλαιο να λύσει τα
προβλήματά τους, γιατί ξέρουν ότι κάτι τέτοιο αποκλείεται να συμβεί. Οι Piqueteros από το Solana είναι άνεργοι αλλά δεν
το θεωρούν σαν κάτι κακό. Δεν θέλουν να επιστρέψουν σε δουλειές μόνο και μόνο
για να τους εκμεταλλεύονται. Προτιμούν να σκέφτονται τους εαυτούς τους όχι σαν
άνεργους εργάτες αλλά σαν αυτόνομους εργάτες. Η φρικτή οικονομική κρίση που
διαρκεί τώρα πάνω από 4 χρόνια και η οποία οδήγησε στην υποτίμηση του πέσο, σε
σημείο που μέσα σε ένα χρόνο από ισότιμο του δολαρίου, αυτή τη στιγμή είναι
ισότιμο με λιγότερο από 30 σεντς, έχει φέρει απίστευτη φτώχια στη χώρα αλλά οι Piqueteros από το Solana δεν θέλουν την
επανεγκαθίδρυση του καπιταλισμού, παρά κάτι νέο. Όπως είπε και μια άλλη γυναίκα
στη συνάντηση: " Από ετούτη την απόλυτη φτώχια στην οποία μας πέταξαν, από
την κλοπή της αξιοπρέπειάς που προσπάθησαν να επιβάλλουν σε όλους τους εργάτες,
αυτό που κάνουμε είναι να χτίζουμε μέσα από τη φτώχεια τις βάσεις μιας νέας
κοινωνίας. Μιας κοινωνίας η οποία γεννιέται και μπορεί να μεγαλώσει με
αξιοπρέπεια από ΚΑΤΩ. Από τη φτώχεια αλλά με αξιοπρέπεια, ελεύθερη, ανεξάρτητη".
Και δεν υπάρχουν μόνο οι Piqueterosαπό το Solana. Όλη η
χώρα βρίσκεται σε αναταραχή. Στις 19 Δεκεμβρίου πέρυσι οι άνθρωποι βγήκαν στους
δρόμους σε μια αυθόρμητη διαμαρτυρία, ενάντια στην πολιτική της κυβέρνησης - χτυπούσαν κατσαρόλες και έκαναν πορεία στο
κέντρο του Buenos Aires.
Παρότι χρησιμοποιήθηκαν οι αστυνομικές δυνάμεις καταστολής, ο Πρόεδρος
παραιτήθηκε. Οι συνεχόμενες κινητοποιήσειςανάγκασαν τον αναπληρωματικό πρόεδρο
σε παραίτηση μετά από μια εβδομάδα. Οι πολίτες δημιούργησαν συνοικιακά συμβούλια
(Asambleas Barriales)
σε όλες τις συνοικίες του Buenos Airesκαι σε άλλες γείτονες πόλεις. Τους τελευταίους μήνες τα συνοικιακά συμβούλια
προχώρησαν πέρα από συζητήσεις και διαμαρτυρίες σε πιο άμεσες μορφές δράσης -
καταλήψεις κτιρίων, σπιτιών, εγκαταλελειμμένων νοσοκομείων, τραπεζών,
χρησιμοποιώντας τα σαν τόπους συγκέντρωσης και πολιτιστικά κέντρα, μέρη στα
οποία οι άστεγοι μπορούν να μείνουν. Οργάνωσαν ανεξάρτητα σχολεία και φτηνό
σύστημα υγείας.
Η Αργεντινή δεν είναι μακριά από την Ελλάδα, το Buenos Aires είναι κοντά στην Αθήνα.
Λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες διαβίωσης έως πριν από μερικά χρόνια,
λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική κουλτούρα της διαμαρτυρίας, το ότι και οι δύο
έχουν εμπειρίες στρατιωτικών δικτατοριών, σκεφτόμενοι το τι μπορεί να συμβεί -
από πολλές απόψεις η Αργεντινή δεν βρίσκεται στην άλλη μεριά της υδρογείου,
αλλά πολύ κοντά. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την
Αργεντινή σαν παράδειγμα του τι θα συμβεί σε άλλες χώρες που δεν
συμπεριφέρονται όπως πρέπει, που αψηφούν τις οδηγίες του ΔΝΤ. Αλλά η Αργεντινή
μεταμορφώνεται σε ένα τελείως διαφορετικό παράδειγμα, ένα παράδειγμα
αξιοπρέπειας, ένα παράδειγμα για το πώς είναι δυνατή η εναντίωση, απόρριψη των
επιταγών του κεφαλαίου. Αλλά που μπορεί να οδηγήσει η Αργεντίνικη εξέγερση;
Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι προσέγγισης. Η παραδοσιακή αριστερά θεωρεί ότι οι
εκλογές είναι ο μόνος δρόμος, με μια αριστερή κυβέρνηση - πιστεύουν και
επιχειρηματολογούν - διαφορετική πολιτική μπορεί να ακολουθηθεί και η ανοιχτή
καταστολή του κινήματος να αποφευχθεί. Η άλλη άποψη είναι ότι οι εκλογές είναι
κάτι άσχετο και ότι ακόμη και αν η αριστερά υπερίσχυε (κάτι μη πιθανό) αυτό θα
σήμαινε ότι οι πολιτικοί θα έπαιρναν τον έλεγχο του κινήματος. Η πάλη λοιπόν
δεν είναι η νίκη στις εκλογές αλλά η ισχυροποίηση όλων των αυτόνομων αγώνων που
συνεχίζονται. Οι αγώνες αυτοί μπορούν να θεωρηθούν σαν ρωγμές στην
καπιταλιστική αυτοκρατορία, χώροι που άνθρωποι χωρίς εναλλακτικές λύσεις,
εξαναγκασμένοι λένε πολύ καθαρά "Όχι, Εδώ Όχι, εδώ το κεφάλαιο δεν
κυβερνά, εδώ χτίζουμε μια διαφορετική κοινωνία, κάνουμε τα πράγματα με
διαφορετικό τρόπο". Με βάση την τελευταία αυτή συλλογιστική, το τι
συμβαίνει στην Αργεντινή δεν είναι σημαντικό μόνο για την Αργεντινή. Είναι
σημαντικό γιατί αυτές οι ρωγμές της εξουσίας στην Αργεντινή είναι μέρος ενός
ολόκληρου κόσμου γεμάτου χαραμάδες και ρωγμές. Όταν οι Ζαπατίστας εξεγέρθηκαν στην
επαρχία Τσιάπας το 1994 φωνάζοντας Ya Basta! Αρκετά!, έστειλαν μήνυμα ελπίδας, έμπνευση στον αγώνα
έναντι στον καπιταλισμό σε ολόκληρο τον πλανήτη. Με την Αργεντίνικη εξέγερση ο
ζαπατισμός θεμελιώνεται στις πόλεις σε μια πρωτόγνωρη κλίμακα. Que se vayan Todos! Είναι το μεγάλο
σύνθημα του Αργεντίνικου ξεσηκωμού. "Τέλος σε όλα αυτά!". Έως πέρυσι
το Δεκέμβρη οι πολιτικοί φοβούνταν να εμφανιστούν στους δρόμους γιατί τους
κυνηγούσαν, αλλά η οργή δεν στρέφεται μόνο ενάντια στους πολιτικούς αλλά και
ενάντια στους καπιταλιστές κολλητούς τους και ενάντια στις τράπεζες οι οποίες
κατάφεραν με τη συγκατάθεση της κυβέρνησης να καταβροχθίσουν τις οικονομίες
εκείνων που είχαν καταθέσεις. Όσο πιο πολύ το σύνθημα διαδίδεται τόσο
περισσότερο είναι αναγκαία μια πιο εις βάθος θεώρηση, ένα βαθύτερο νόημα. Το
κεφάλαιο κυριαρχεί με το να απειλεί διαρκώς ότι θα αποχωρήσει και με το να
εφαρμόζει την απειλή του. Δεν συνέβαινε το ίδιο με τη φεουδαρχία. Ο φεουδάρχης
τιμωρούσε τους δουλοπάροικους του εάν δεν έκαναν αυτό που έπρεπε αλλά δεν
έφευγε και τους παρατούσε εκεί. Με το κεφάλαιο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο
καπιταλιστής απειλεί όλη την ώρα ότι "Αν δεν κάνετε ότι πρέπει θα φύγω και
θα σας αφήσω εδώ". Συχνά το κεφάλαιο αποχωρεί αφήνοντας πίσω εκατομμύρια
ανέργων, ολόκληρες περιοχές βυθίζονται στη φτώχεια, ολόκληρες γενιές ζουν κάτω
από τη διαρκή απειλή ή πραγματικότητα της ανεργίας που με όλη τη φτώχια οδηγεί
στην απομόνωση. Όλοι ζούμε κάτω από αυτήν την απειλή ή πραγματικότητα:
διαμορφώνει τις ζωές μας. Αλλά σκεφτείτε, σκεφτείτε αν την επόμενη φορά που το
κεφάλαιο πει: "Κάντε αυτό που σας λέω ή θα σας απολύσω και θα φύγω" ή
"Κάντε αυτό που σας λέω ή θα κλείσω το εργοστάσιο" ή (στην κυβέρνηση)
"Κάνε στην Παιδεία τις μεταρρυθμίσεις που σου λέω ειδάλλως θα πάω σε άλλη
χώρα", φανταστείτε να μπορούσαμε να πούμε "Αν θες να φύγεις, Φύγε.
Δεν σε χρειαζόμαστε. Τώρα μπορούμε να χτίσουμε άλλες κοινωνικές σχέσεις, τώρα
μπορούμε να κάνουμε εκείνα τα πράγματα που εμείς θεωρούμε σημαντικά. Φύγετε
όλοι σας. Que se vayan Todos!
Φανταστείτε την επόμενη φορά που το κεφάλαιο εφάρμοζε την απειλή του και μας
παρατούσε άνεργους να μπορούσαμε να πούμε "Μπράβο και μην ξαναγυρίσεις,
έχουμε καλύτερα πράγματα να κάνουμε!" Φανταστείτε πόσο δύσκολο θα ήταν
αλλά και πόσο υπέροχο! Τι όνειρο! Αυτό είναι η ουσία της Αργεντίνικης εξέγερσης
και γι' αυτό είναι η πάλη όλων μας.
Στο Ροσάριο όταν ένα μεγάλο σουπερμάρκετ έκλεισε πριν από
ένα χρόνο οι εργάτες αρχικά δημιούργησαν ομάδες για να πάρουν τους μισθούς
τους, έπειτα κατέλαβαν το κτίριο και το μετέτρεψαν σε πολιτιστικό κέντρο και
τόπο συνάντησης της αριστεράς, τέλος
άνοιξαν ένα λαϊκό σουπερμάρκετ όπου ανάμεσα στα άλλα αγαθά,πουλάνε και τα
ζυμαρικά που παράγονται σε ένα κοντινό εργοστάσιο το οποίο είχαν καταλάβει οι
εργάτες (ένα από τα πολλά εργοστάσια υπό κατάληψη). Το επόμενο βήμα είναι να
ανοίξουν θέατρο στο υπόγειο. Παντού υπάρχει η ίδια αποφασιστικότητα να χτίσουν
από τα ερείπια, που η κρίση άφησε, μια νέα κοινωνία, παντού υπάρχει η πεποίθηση
ότι βαδίζουν προς έναν νέο τρόπο σκέψης σε σχέση με την πολιτική - μια
"αντίθετη" πολιτική που δεν έχει τίποτα κοινό με κόμματα ή κράτος.